Klimaatverandering is een van de meest besproken agendapunten op internationaal niveau. De stijging van de zeespiegel en de verharding van de bodem hebben grote impact op de leefbaarheid van onze planeet. Jaar in jaar uit komen wereldleiders samen op de Conference Of the Parties binnen het raamwerk van de Verenigde Naties om langdurige oplossingen te vinden. Al zijn landen het niet allemaal eens over jaartallen en details, één ding is zeker: klimaatadaptatieprojecten zijn een belangrijke stap in de goede richting.
Het Afrikaanse continent in de frontlinie
Het is keer op keer bewezen dat klimaatverandering een bedreiging vormt voor wereldwijde gezondheid, veiligheid, algemene ontwikkeling, welvaart en rechten en vrijheden van mensen. Veel landen ondernemen maatregelen op nationaal niveau om doelen van Parijs te behalen en eisen van milieuorganisaties tegemoet te komen. Het is een begin, maar helaas iets te traag. Klimaatverandering is een internationaal probleem, met als een van de zwaarst getroffen regio’s het Afrikaanse continent. Lage inkomenslanden worden nu al het hardst getroffen. Zo liggen de 10 meest klimaatgevoelige landen ter wereld op het Afrikaanse continent, waar meer dan 150 miljoen mensen het slachtoffer zijn van intense droogtes, overstromingen en vervuiling.
Een recent rapport van ONE over klimaatfinanciering geeft een overzicht van financiering van publieke en private bronnen. Het doel: de uitstoot van broeikasgassen verminderen en de veerkracht tegen de gevolgen van klimaatverandering vergroten. Het rapport laat zien dat hoge inkomenslanden veel minder uitgeven dan ze beweren.
Een aantal feiten:
- 2/3 van de toezeggingen voor klimaatfinanciering wordt geregistreerd als niet uitgevoerd of heeft weinig te maken met klimaat. Dit was maar liefst 343 miljard dollar tussen 2013 en 2021;
- 43% van de landen met ernstige schuldproblemen heeft tussen 2019 en 2021 meer schuld betaald aan kredietverstrekkers dan ze aan klimaatfinanciering hebben ontvangen;
- In 2021 ontvingen de 20 meest klimaatgevoelige landen ter wereld slechts 6,5% van de klimaatfinanciering die ze jaarlijks nodig hebben om klimaatverandering aan te pakken.
Het probleem van klimaatverandering is niet alleen een probleem van het Afrikaanse continent. Vooral hoge inkomenslanden hebben bijgedragen aan de oorzaak van klimaatverandering. En hoewel Europese landen snel van de partij zijn om “groen te gaan”, blijven ze de grootste consumenten (van producten die onder andere belangrijke grondstoffen uit Afrika bevatten). Hierdoor ervaart Afrika de pijnlijke gevolgen van klimaatverandering. Lokale en civiele acties zijn een goede manier om ideeën tegen klimaatverandering van de grond te krijgen. Maar we missen een van de grootste en belangrijkste spelers van de samenleving: overheden.
Nederland en financiering voor klimaatadaptatie
COP28 is geëindigd, en we zien het belang van klimaatadaptatieprojecten. Vooral in landen die al getroffen zijn door verandering in het klimaat, zoals droogte of overstromingen. De belangrijkste les: het financieren van deze projecten is hard nodig om getroffen regio’s de middelen te bieden om zich aan te passen aan de veranderende omstandigheden. Helaas is financiering voor adaptatie bij lange na niet voldoende voor lage inkomenslanden. Sinds 2021 leidt Nederland de Champions Group on Adaptation Finance. We verwachten dus veel van de toekomst voor ons land om het voorbeeld te geven en anderen aan te moedigen om vooruitgang te boeken.
Ook Nederland wordt geraakt door klimaatverandering. Ongeveer de helft van ons land ligt onder de zeespiegel, die door de opwarming van de aarde alleen zal stijgen. Adaptatieplannen zijn dus niet onbekend voor ons land.
Nederland zou daarom andere landen ook steun moeten bieden in de aanpassing naar het veranderende klimaat. Hoewel de Nederlandse overheid een financieringspotje heeft voor het klimaat, is zij ook van plan om de helft hiervan vanuit de particuliere sector te mobiliseren. Hoe zij dit gaat doen, en welke beslissing hierover genomen wordt door onze nieuwe regering, is nog de vraag.
De gevolgen van klimaatverandering zijn geen dystopische complotten meer, de tijd voor actie is nu. Voor de toekomst van ons bestaan is het van groot belang dat Nederland zijn steentje bijdraagt tegen verdere consequenties van klimaatverandering.
Deze blog is geschreven door Alyssa Guerrouche, jeugdambassadeur voor ONE in Nederland.
