De Tweede Kamerverkiezingen liggen in het vizier. In de komende maanden zal duidelijk worden hoe de nieuwe Nederlandse regering en de Tweede Kamer eruit zullen zien. Onze ONE-jeugdambassadeurs leggen uit welke stappen toekomstige beleidsmakers zouden moeten nemen om extreme armoede en voorkombare ziekten wereldwijd te bestrijden.
ONE stelt de volgende stappen voor, die wij – jeugdambassadeurs – steunen en verder verspreiden om te zorgen dat Nederland sterk leiderschap zal tonen. Hoe kan Nederland ervoor zorgen dat we naar een eerlijke wereld toewerken?
1. Gemaakte beloften respecteren en voorbereiden op een betere toekomst
Iets meer dan een halve eeuw geleden is er binnen de Verenigde Naties een resolutie aangenomen met betrekking tot ontwikkelingssamenwerking en het daarbij behorende budget (Official Development Assistance, kortweg ODA). Hierin is afgesproken om minimaal 0,7% van het bruto nationaal inkomen (BNI) te besteden aan economische ontwikkeling en welvaart van lage- en middeninkomenslanden.
In deze halve eeuw is het Nederland een hele lange tijd gelukt om deze doelstelling te halen, maar sinds 2013 is er een dalende lijn zichtbaar. Ook na de Voorjaarsnota van 2023 worden de vooruitzichten er niet rooskleuriger op. Wel is het nu, door een goedgekeurde motie in de Tweede Kamer, mogelijk om in crises ODA-middelen, eigenlijk bedoeld voor toekomstige jaren, eerder in te zetten. Maar: deze aanpak van het zogeheten ‘kasschuiven’ zal uiteindelijk leiden tot een vicieuze cirkel van tekorten.
De toekomstige regering en Tweede Kamer zullen dus flink aan de bak moeten om het ontwikkelingsbudget weer structureel op peil te krijgen.
2. Pak het internationale financieringssysteem aan, om gebruik te maken van beschikbare middelen
Of het nu gaat om klimaatverandering, armoede, de kosten van levensonderhoud, crises, of andere uitdagingen waar we vandaag de dag voor staan, er is een rode draad. We hebben meer middelen nodig om ons voor te bereiden en te reageren.
Veel lage-inkomenslanden gaan gebukt onder de stijgende kosten van hun schulden. Zo zal Nigeria bijvoorbeeld in 2023 59% van zijn inkomsten besteden aan buitenlandse en binnenlandse schuldendienst; meer dan twee keer zoveel als aan gezondheidszorg en onderwijs samen.
Doordat rijke landen rentetarieven van hun leningen verhogen om inflatie te bestrijden, kost lenen op de kapitaalmarkten Afrikaanse regeringen 500% meer dan wat het zou kunnen kosten als de G20-leiders spoedig financiële hervormingen zouden doorvoeren.
Nederland zou steun moeten uitspreken voor de verdrievoudiging van de International Development Association (IDA). Dit is het deel van de Wereldbank dat zich richt op het financieren van de allerarmste landen. Door donoren te vragen om hun bijdragen aan het IDA te verhogen, komt er nog meer geld vrij voor de strijd tegen extreme armoede. Op deze manier hebben lage-inkomenslanden meer middelen om armoede te bestrijden en gaat de inflatie in de rijke landen niet ten koste van de allerarmsten wereldwijd.
3. Ontwikkelingsfinanciering verder verhogen
Voor de samenwerking tussen Europa en Afrika in de strijd tegen klimaatverandering, en zo ook de strijd tegen extreme armoede en voorkombare ziekten, is het belangrijk dat Nederland investeert in Afrika.
Speciale trekkingsrechten (SDR’s) kunnen hierbij helpen. Dit is tegoed verstrekt door het Internationaal Monetair Fonds (IMF), dat dient als extra financiële hulpbron voor alle lidstaten van het IMF. Omdat SDR’s worden toebedeeld op basis van de grootte van de economie van een lidstaat, beschikt Nederland momenteel over meer van deze financiële hulpbronnen dan landen die deze het hardst nodig hebben. Daarom dient Nederland ten minste 30% van zijn SDR’s over te dragen aan de Afrikaanse Ontwikkelingsbank.
Als Nederland deze belofte, om bij te dragen aan de herverdeling, nakomt, draagt ons land bij aan het verstrekken van meer kapitaal dat Afrikaanse landen helpt crises te bestrijden.
4. Kom de belofte van klimaatfinanciering voor adaptatie na
De gevolgen van klimaatverandering zijn merkbaar: periodes van droogte en andere vormen van extreem weer, zoals zware stormen en hevige regenval, zijn steeds ‘normaler’. Volgens een recente enquête maakt een derde van de Nederlandse burgers zich zorgen over klimaatverandering, terwijl bijna 40% aangeeft weinig tot geen vertrouwen te hebben dat de Rijksoverheid voldoende doet om de klimaatdoelen te halen.
Het Afrikaanse continent is momenteel de meest klimaatgevoelige regio in de wereld. Afrikaanse landen dragen de grootste lasten van klimaatverandering: de 10 meest klimaatgevoelige landen bevinden zich op dit continent. Dat terwijl het Afrikaanse continent het minst heeft bijgedragen aan klimaatverandering, met minder dan 4% van de totale broeikasgasemissies.
Acute verandering is nodig, maar het vertrouwen tussen Nederland en welvarende Afrikaanse landen is ondermijnd door gebroken klimaatbeloften. Nederlands toekomstige leiderschap zou de wereld moeten aansporen zich te houden aan de beloofde $600 miljard tegen 2025. Ook verwachten wij van Nederland dat er tijdens COP28 ambitieuze klimaatfinancieringsdoelen gesteund worden.
Onze leiders moeten ook de beloftes van de klimaatconferentie van Glasgow nakomen: de collectieve financiering voor klimaatadaptatie in ontwikkelingslanden moet zich in 2025 verdubbeld hebben ten opzichte van 2019. Van de $83,3 miljard die in 2020 verstrekt werd voor klimaatfinanciering, had minder dan een derde adaptatie als doel. Maar de combinatie van mitigatie én adaptatie zijn juist belangrijk om klimaatverandering tegen te gaan. Nederland dient daarom de helft van de totale klimaatfinanciering te besteden aan adaptatie.
5. Investeer in menselijke ontwikkeling
In 2022 ging het in 9 van de 10 landen minder goed met gezondheid, onderwijs en gelijke kansen voor mannen en vrouwen. Dit is een negatieve ontwikkeling na 32 jaar van verbetering.
Het is de verantwoordelijkheid van de Nederlandse regering en de Tweede Kamer om hier verandering in te brengen. Langetermijnbeleid, voldoende financiering en ondersteuning van goede gezondheidssystemen zijn nodig om menselijke ontwikkeling te bevorderen. Zo kunnen we ervoor zorgen dat iedereen toegang krijgt tot goede zorg en beter onderwijs.
De coronapandemie heeft ons geleerd dat de gezondheid van mensen in Nederland ook afhangt van de gezondheid van mensen in andere landen. Nederland moet het leiderschap op het gebied van wereldwijde gezondheid behouden. Zo zijn we beter voorbereid op toekomstige pandemieën. Initiatieven zoals het Global Fund en de Gavi Vaccine Alliance moeten daarom gesteund blijven worden.
We zijn met elkaar verbonden: iedereen heeft recht op goede gezondheidszorg en gelijke kansen. Als Nederland leiderschap blijft tonen, helpen we niet alleen Nederlandse burgers, maar alle burgers wereldwijd vooruit.
ONE en ONE-jeugdambassadeurs wensen de nieuwe Nederlandse regering en Tweede Kamer succes, en zullen de vooruitgang op deze kwesties in de gaten houden!
Je kunt de gedetailleerde beleidsaanbevelingen hier lezen.
Deze blog is geschreven door Veerle Blokhuis, Cerisa van Kesteren, Merel Halfhide en Artemisia Figetakis, ONE-jeugdambassadeurs in Nederland.