Volgens een telling uit 2011 van Statistics South Africa leven er in Zuid-Afrika meer dan een miljoen vrouwen met een beperking. En is 29 procent van hen werkloos. Volgens Human Rights Watch gaan meer dan 500.000 kinderen met een beperking niet naar school. En de weinige mindervaliden die wel dat geluk hebben, komen meestal in instellingen terecht die onvoldoende zijn voorbereid om hun noden in te vullen.
“Kinderen met een beperking zijn dus al in het nadeel van zodra ze hun opleiding starten. Het systeem is gewoon niet ontworpen om hen te doen uitblinken”, zegt CEO Mpho MacChambers van VIRYA.
Maak mensen economisch strijdbaar
Mpho groeide op in Limpopo, een van de meest landelijke en arme provincies van Zuid-Afrika. Zij begreep al heel snel dat je mensen economisch strijdbaar moet maken. Haar moeder was waarnemend directeur van een school voor dove en blinde kinderen. Mpho besteedde veel tijd om betrokken te raken bij de werking. Dat had een grote impact op haar.
“Ik zag met mijn eigen ogen welk groot nadeel leerlingen met een beperking hadden in een provincie die economisch al niet goed presteerde. Velen konden hun opleiding niet afmaken. Maar waarvan ik pas echt kapot was? Dat ze zelf niet geloofden dat ze de juiste vaardigheden hadden of de kans verdienden om te groeien.”
Sociale integratie voor mensen met een beperking
Het inspireerde haar om VIRYA op te richten. In het begin focuste het bedrijf zich op geaccrediteerde opleidingen voor ondernemingen en mensen met een beperking. Doelstelling: hen empoweren en sociale integratie bevorderen.
“Eerst moesten we met bewustmakingsworkshops het stigma en de stereotypen aanpakken die bij bedrijven over beperkingen leven. Dan pas konden we hen helpen om mensen met een beperking aan te nemen. En om eerlijk en waardig met hen om te gaan,” zegt Mpho.
Zakendoen en ondernemen waren compleet nieuw voor Mpho. Daarom trok ze naar SPARK, een ngo die jonge ondernemers vormt. Met de hulp van SPARK kon Mpho een businessplan opstellen dat steek hield, en zo een non-profitorganisatie opzetten. Zo kreeg ze de financiering en de middelen die ze nodig had om haar opleidingsprogramma’s te doen draaien.
Vrouwen die kùnnen: SheCan!
Al die tijd bleef Mpho aan Limpopo denken. “Daar raakte ik voor het eerst geïnspireerd om de problemen rond invaliditeit aan te pakken. Ik bleef altijd het gevoel hebben dat ik terug moest gaan om te helpen”, zegt ze. Dat deed ze dan ook om er SheCan! te lanceren. Het initiatief biedt vrouwen en meisjes met een beperking geaccrediteerde kwaliteitsopleidingen aan en helpt hen om een baan te vinden.
De programma’s schreven al een aantal successen op hun naam.
In Limpopo hebben tien dove vrouwen van nog geen 25 jaar oud een programma in ondernemerschap én een opleiding in Zuid-Afrikaanse gebarentaal afgerond. Een van hen werkt ondertussen voor SheCan! en geeft gebarentaal aan dove leeftijdsgenoten, ambtenaren en werknemers uit de privésector.
Tegen 2020 hoopt Mpho tweeduizend vrouwen en meisjes met een beperking te hebben geschoold en voor duizend van hen werk te hebben gevonden.
“Mijn echte hoop? Dat dit ook in alle andere provincies van Zuid-Afrika gebeurt. En dat we uiteindelijk alle vrouwen en meisjes met een beperking bereiken die nooit toegang kregen tot kwalitatief werk.”
