Malawi kreeg de bijnaam ‘het warme hart van Afrika’ niet voor niets. De zeventien miljoen inwoners van het prachtige, pittoreske land staan bekend om hun warmte en onbaatzuchtigheid. Toch is het een van de armste landen ter wereld met ongeveer 7 op de 10 mensen die in extreme armoede leven – dat wil zeggen: met minder dan 1,25 dollar per dag.
Zoals in veel ontwikkelingslanden steunt de economie van Malawi sterk op de landbouw. Meer dan drie vierde van de actieve bevolking werkt in de landbouwsector. De meesten produceren als kleine boeren net genoeg om hun eigen familie te eten te geven. Er is zelden geld over om de kinderen naar school te laten gaan, te sparen of om op te klimmen uit de armoede. Mislukt een oogst door overstromingen, droogte of ziekte? Dan betekent dat voor de boeren een overlevingsslag.
Begin 2015 slaat het noodlot toe in Malawi: overstromingen – erger dan men in vijftig jaar had meegemaakt – verdrijven bijna een kwart miljoen mensen uit hun huizen. De aanhoudende droogte maakt het er niet beter op. Mislukte oogsten zorgen ervoor dat nog meer mensen honger lijden in een land waar sowieso al 3,7 miljoen mensen ondervoed zijn.
Toch is er reden tot hoop voor de kleine boeren in Malawi en andere ontwikkelingslanden. In het Kasungu-district, zo’n drie uur ten noorden van Lilongwe – de hoofdstad van Malawi – boekten de Mtika-familie en hun buren recent opmerkelijke vooruitgang op hun boerderijen. Hoe? Door het vee en de training die ze krijgen van Heifer International. Deze organisatie biedt interventies op maat om mensen uit de armoede te helpen. Zo voorziet ze niet alleen families van vee en helpt ze bij de dierenverzorging. Ze begeleidt ook dorpen bij het opzetten van een spaarplan en leengroepen, en versterkt de genderbewustmaking in meer dan dertig landen.
De Mtika-familie werkt nu vier jaar samen met Heifer International. Meneer Mtika, die met een handicap leeft, groeide uit tot de leider van de boeren in zijn dorp. Zo deelt hij zijn kennis en ervaring met anderen binnen zijn gemeenschap.
De Mtika-familie kreeg van Heifer International een geit, die ze lieten paren met een ‘gemeenschapsgeit’ van de organisatie, om zo een kleine kudde te laten groeien.
De Mtika’s schonken enkele van hun geiten weg aan families in de buurt, die op hun beurt hetzelfde deden. Zo ontstond een positieve welvaartscyclus. De Mtika-familie kreeg ook bijscholing. Over compostering, gewassendiversificatie en landbeheer, maar ook over oogstopslag, efficiënt gebruik van het fornuis en genderkwesties. De overheid doet ook haar duit in het zakje door aanzienlijke budgetten toe te wijzen voor landbouwdoeleinden. Ze probeert ook beter toe te zien op hoe dat geld wordt besteed.
De resultaten laten zich opmerken. De Mtika-boerderij is schoon, georganiseerd en vol met vrolijk geblaat van de geiten! Met een warme glimlach beschrijft meneer Mtika hoezeer zijn leven is veranderd:
“Onze kinderen gaan niet langer met honger naar bed. We kunnen ons gezin drie keer per dag eten geven in plaats van twee.”
Ook de graanopslag van de familie is nu veel beter en er is een fornuis dat minder hout verbruikt en minder rook produceert. Bovendien gaan de vier kinderen – twee meisjes en twee jongens – nu naar school.” Vraag je meneer Mtika naar zijn verwezenlijkingen? Dan lacht hij en wijst naar mevrouw Mtika: “Zonder mijn vrouw had ik dit nooit kunnen waarmaken.”
Wie van de Mtika-boerderij weg wandelt, stoot langs een zandweggetje op het kleine aarden huis van Rosie Bamaye en haar kinderen. Ze wijst blij op de geiten die ze kreeg van de Mtika-familie – en sindsdien ook zelf succesvol kweekt – en op de kleine oven die ze met de Heifer-training maakte. Rosie prijst Heifer en de geiten die ze van de Mtika’s kreeg: ze hielpen haar van armoede naar voorspoed. Ondertussen schonk zij op haar beurt geiten aan andere families zodat ook die van de voordelen meegenieten.
Deze en andere verhalen in Malawi en andere ontwikkelingslanden bewijzen dat extreme armoede geen levenslange straf hoeft te zijn. Met een beetje hulp van je buren – naast je deur of op een ander continent – en een slim overheidsbeleid, kan armoede in de komende vijftien jaar worden uitgeroeid!