Rarara: wat is piepklein, kostefficiënt en sterk genoeg om levens te redden? Antwoord: een vaccin.
Vaccins zijn een van de meest kostefficiënte gezondheidstools die ooit zijn uitgevonden. In Gavi-gesteunde landen brengt elke dollar die naar vaccinatie gaat, 54 dollar op aan maatschappelijke voordelen – want mensen zijn er gezonder en leven langer.
Jammer genoeg bestaat er heel wat foute informatie over vaccins. Daarom zetten we hieronder de feiten op een rij.
1. Vaccins redden elk jaar tot 3 miljoen levens
Vaccins beschermen nu al miljoenen mensen tegen besmettelijke ziektes. En hoewel veel mensen dat niet beseffen, staan we al heel ver.
“Vaccins bereiden het lichaam voor op een strijd tegen ziektekiemen zoals bacteriën en virussen,” schrijft Gavi, de Global Alliance for Vaccines and Immunisation. “Het zijn oefensessies voor je immuunsysteem, dat zo leert om indringers te herkennen en te vernietigen voordat ze te veel schade aanbrengen.”
Gaat er meer geld naar wereldwijde vaccinatieprogramma’s? Dan zouden er elk jaar zo’n 1,5 miljoen extra levens kunnen worden gered.
2. Vaccins boeken volop successen..
Er zijn weinig gezondheidsinterventies met een dergelijke wereldwijde impact. Vaccinatie-initiatieven door organisaties als Gavi smoorden al meerdere besmettelijke ziektes in de kiem. Of ze verminderden drastisch hoe vaak die ziektes voorkomen.
Een voorbeeld. In 2019 waren er 156 gerapporteerde gevallen van het wilde poliovirus – een ziekte die je alleen maar met een vaccin kan voorkomen. In 1988 waren dat er ongeveer 350.000. Waar die daling aan te danken valt? De wereldwijde inspanningen om kinderen tegen polio te vaccineren. Tegen het einde van 2018 kregen meer dan 112 miljoen kinderen hun poliovaccinatie, dankzij Gavi.
3. Kindersterfte-cijfers zijn wereldwijd met meer dan de helft gedaald
Dat er zoveel minder kinderen sterven, is vooral te danken aan vaccinaties. Want wat blijkt? Kindersterftecijfers door niet-voorkombare ziektes zijn sinds 1990 maar gering gedaald. Terwijl het aantal sterfgevallen door ziektes die je wél kunt voorkomen met vaccins, enorm daalde: met bijna 65% (tussen 1990 en 2017).
Alleen al in 2018 kregen 66 miljoen kinderen vaccins via Gavi. Nog nooit zijn er zoveel kinderen beschermd tegen voorkombare besmettelijke ziektes als nu. Kinderen die nu eindelijk wél kunnen opgroeien tot gezonde, productieve volwassenen.
4. Vaccins beschermen je tegen antibioticaresistentie
Eigenlijk is dit feit gewoon een moeilijke manier om het volgende te zeggen: met vaccinaties verhinder je dat mensen besmet worden en antibiotica nodig hebben. Bestaande vaccins beter gebruiken en nieuwe vaccins ontwikkelen, zijn de beste manieren om antibioticaresistentie tegen te gaan. En het aantal voorkombare ziektes en sterfgevallen te laten dalen.
5. Vaccins maken basisgezondheidszorg toegankelijker
Wanneer ouders hun kinderen laten vaccineren, gebeurt er meer dan alleen die vaccinatie. Het zorgt ervoor dat families vijf of meer keer in contact komen met het gezondheidszorgsysteem in het eerste levensjaar van een kind.
Tijdens die extra interacties kan medisch personeel nieuwe ouders beter informeren, en over meer dan alleen vaccins. Vooral families in armoede krijgen een cruciale kans om meer te weten te komen over zaken als niet-overdraagbare ziektes of ondervoeding. Of ze gaan sneller meedoen aan andere belangrijke gezondheidsinterventies, zoals hiv-tests voor moeder en baby. Zorg waartoe deze ouders in een andere context vaak geen toegang hebben.
Een bonus: wist je dat vaccins naast levens redden ook armoede bestrijden? In 2030 zullen vaccinaties 24 miljoen mensen uit ’s werelds armste landen beschermen tegen armoede. Want gezonde mensen kunnen naar school gaan, werken en hun gezin onderhouden.
Piepkleine vaccins doen meer dan je denkt. Daarom willen we er alles aan doen om ze overal ter wereld toegankelijker te maken. Dit jaar krijgen onze wereldleiders de kans om Gavi’s levensreddende en armoedebestrijdende werk te ondersteunen
